Sanayi Gazlarında Uzman

Argon, hava da %0.934 civarında bulunan renksiz, kokusuz, havadan ağır , yanıcı olmayan aksine inert özelliğe sahip, havadaki oksijenin azaldığı durumda boğucu olabilecek bir gazdır.
Endüstride atmosferik havanın saflaştırıldıktan sonra basınç altında soğutulup sıvılaştırılarak hava içerisinde bulunan temel üç madde(azot, oksijen, argon)'in birbirlerinden ayrılması ile elde edilir.

Fiziksel özellikleri :

Kimyasal simgesi : Ar
Fiziksel durumu (gaz, sıvı) : renksiz, kokusuz, tatsız
Molekül ağırlığı : 40 gr/ mol
Yoğunluk (gaz) : 1.656 gr/ lt (210C)
Likit yoğunluğu : 1.394 gr/lt
Kaynama noktası : -186 0C
Erime noktası : - 189.3 0C

Depolama :

Argon yüksek basınçlı kaplarda gaz olarak ve/veya kreyojenik kaplarda sıvı olarak depolanır.

Yangın ve patlama :

Argon yanıcı bir madde değildir. Argon içeren kaplar yangına maruz kalırsa su ile soğutularak ortamdan uzaklaştırılmalıdır.

Acil durum ve ilk yardım :

Akciğerlere oksijen gitmesini engelleyen yüksek konsantrasyona maruz kalınması, baş dönmesi,uyku hali ve sonuçta baygınlık durumuna sebep olabilir. Böyle bir durumda hasta derhal açık ve havadar alana taşınır, gerekirse ilave oksijen verilir. Doktor çağrılır.
Havada % 78.084 oranında bulunan , renksiz, kokusuz, tatsız, havadan ağır bir gazdır..Atmosferik havanın basınç altında sıvılaştırıldıktan sonra , diğer maddelerden ayrılması ile elde edilir.
Temel kullanım alanları, gıda sanayi, çelik sektörü, tıp ve basınca ihtiyaç duyulan alanlardır.

Fiziksel özellikleri :

Fiziksel durumu : gaz
Görünüş : Renksiz, kokusuz
Kimyasal formülü : N2
Molekül ağırlığı :
Kaynama noktası : -195.8 0C
Yoğunluk sıvı : 0.808 g /ml
Yoğunluk gaz : 1.1605 g /l

Depolama :

Basınçlı kreyojenik kaplarda sıvı olarak ve yüksek basınçlı kaplarda gaz olarak depolanır.

Yangın ve patlama :

Yanmayan inert gazdır . Yangın esnasında mümkünse gaz akışı kesilmelidir. Yangına maruz kalmış kapları derhal su ile soğutularak yangın alanından uzaklaştırılır.

Acil durum ve ilk yardım :

Gaz a maruz kalmış hasta derhal açık havaya çıkarılır, baygın durumda ise veya solunum güçlüğü çekiyor ise ilave oksijen verilerek yapay solunum yaptırılır. Sıcak tutulur ve dinlendirilir. Hastanın durumunu takip edilir, gerekirse doktora haber verilir. Gazla kirlenmiş alanları havalandırılır.
Asetilen gazı; renksiz, sarımsak kokulu, şiddetli yanıcı, havadan hafif , zehirli etkisi olmayan fakat havanın oksijenini azaltarak boğucu etki yaratabilecek bir gazdır.
Asetilen sanayide karpitin su ile reaksiyonundan elde edilir.
Asetilen maddesi çok yanıcı oluşunun yanı sıra, katı ve sıvı fazlarında iken oldukça kararsız bir özellik gösterir. Bu özelliğinden dolayı asetilen yanlış kullanımda yada yanlış depolamada oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Asetilen için kullanılan tüm malzemeler asetilenin özelliklerine uygun olmalıdır. Bu neden ile ekipman ve malzeme seçilirken çok dikkat edilmelidir. Hatta giyilen giysiler dahi önemlidir.
Asetilen yanma esnasında çıkardığı yüksek ısıdan dolayı endüstride çok yaygın olarak kullanılır.Asetilen, diğer fuel-gazlarla karşılaştırıldığında en az oksijen tüketimiyle en yüksek alev hızına (6.9 m/sn) ve alev ısısına ulaşan gazdır (31600C).
Serbest asetilen gazı hiçbir zaman 15 psig(1.013 bar) basıncın üstüne çıkarılmamalı ve kullanılmamalıdır. Asetilen tüpleri için 500C çok tehlikeli bir sıcaklıktır. Kesinlikle tüplerin bu sıcaklığa ulaşmaması gerekmektedir.

Fiziksel özellikleri :

Kimyasal Simgesi : C2H2
Fiziksel durumu : Çözünmüş gaz
Molekül ağırlığı : 26
Görünüş : Renksiz, sarımsak kokulu
Yoğunluk : 1.086 kg/ m3 ( 21.10C )
Erime noktası : - 80.8 0 C
Kaynama noktası : -84.0 0 C ( 1 atm )
Kritik basınç : 61.9 bar
Kritik sıcaklık : 35.20C
Yanma ısısı : 20,800 Btu/lb ( 11545 k cal/kg)
Yanma aralığı( havada ) : 2.4 - 85% hacimce

Depolama :

Asetilen içerisinde porosite bulunan basınçlı kaplarda, çözücü( aseton, di metil formamid, ...) içerisinde çözünmüş halde depolanır.

Yangın ve patlama :

Asetilen yanıcı ve patlayıcı bir madde olduğu için muhafaza kapları , güneş ışığından korumalı olarak havadar yerlerde depolanır. Kaplar civarında sigara içmek ve buralara ateş ile yaklaşmak tehlikelidir. Yangın esnasında mümkün ise gaz akışı durdurulur, yangına maruz kalmış kap su ile soğutulur ve mümkün ise yangın mahallinden uzaklaştırılır.. Karbondioksit ve kuru kimyevi maddelerde yangın söndürme maddeleridir.
Karpit yangınlarına su ile müdahale edilmez.

Acil durum ve ilk yardım :

Asetilen gazı solukla içeriye çekilmiş ise hasta açık alana çıkarılır. Solunum güçlüğü var ise ilave oksijen verilerek yapay solunum yaptırılır. Sıcak tutulur ve dinlendirilir.Hastanın durumu takip edilir ve doktora haber verilir.
Kaçak gaz veya yanma gazları ile kirlenmiş alan havalandırılır.
Helyum, renksiz, kokusuz, havadan çok hafif( hidrojenden sonra bilinen en hafif madde) , yanıcı olmayan aksine inert özelliğe sahip, havadaki oksijenin azaldığı durumda boğucu olabilecek bir gazdır. Balon gazı olarak da bilinir.
Doğal gaz kaynağı tabakalarından ekstraksiyon yöntemi ile elde edilir. Helyumun hammadde kaynakları oldukça sınırlıdır.

Fiziksel özellikleri :

Kimyasal simgesi : He
Fiziksel durumu (gaz, sıvı) : renksiz, kokusuz, tatsız
Molekül ağırlığı : 4 gr/ mol
Yoğunluk (gaz) : 0.1656gr/ lt (210 C)
Likit yoğunluğu : 0.125gr/lt
Kaynama noktası : 268.94 0C
Erime noktası : yok

Depolama :
Helyum yüksek basınçlı kaplarda gaz olarak ve/veya kreyojenik kaplarda sıvı olarak depolanır.

Yangın ve patlama :

Helyum yanıcı bir madde değildir.
Helyum içeren kaplar yangına maruz kalırsa su ile soğutularak ortamdan uzaklaştırılmalıdır.

Acil durum ve ilk yardım :

Akciğerlere oksijen gitmesini engelleyen yüksek helyum konsantrasyonuna maruz kalınması, baş dönmesi,uyku hali ve sonuçta baygınlık durumuna sebep olabilir. Böyle bir durumda hasta derhal açık ve havadar alana taşınır, gerekirse ilave oksijen verilir. Doktor çağrılır.
Adı: Helyum
Sembol: He
Atom Numarası: 2
Atomik yığın: 4.002602 amu
Erime Noktası: -272.0 °C (1.15 °K, -457.6 °F)
Kaynama Noktası: -268.6 °C (4.549994 °K, -451.48 °F)
Proton ve Elektron Sayısı: 2
Nötron sayısı: 2
Sınıfı: Soygazlar
Kristal Yapısı: Hekzagonal
Yoğunluk: 0.1785 g/cm3
Bulunuş Tarihi: 1895
Buluşu Yapan: Sir William Ramsey
Genel Bilgi:Helyum doğal gaz kaynaklarından elde edilir. Yeryüzünde Helyum’ca zengin doğal gaz kaynakları sınırlı sayıda ülkede mevcut olup, bunlar ABD, Polonya, Cezayir ve Rusya’dır. Çok değerli bir gaz olan Helyum, bu değeri nedeni ile uluslararası işletme ve ticareti yapılan tek endüstriyel gazdır.Sadece Hidrojen Helyum’dan daha hafif bir gazdır, ancak hidrojene göre çok önemli olan farkı Hidrojen gibi yanıcı olmayıp, asal bir gaz olmasıdır. Bu nedenle en soğuk kriyojen olarak tercih edilir, ayrıca her tür balonun şişirilmesi için en doğal ve emniyetli gazdır.Tamamen asal, havadan hafif, küçük moleküler yapısı olan ancak yüksek moleküler enerjisi olan, sıvılarda çözünmeyen ve sıvı hali bilinen en soğuk madde olan bir gazdır.
Karbondioksit ; renksiz, kokusuz, zehirsiz ve havanın yaklaşık 1.5 katı ağırlığında bir gazdır. Fazlası havanın oksijenini azaltarak boğucu etki yapabilir. Kokusuz olduğu halde nemli ortamda suyla reaksiyona girerek hafif fakat keskin bir koku oluşturabilir.
Karbondioksit suda kolayca çözünebilme özelliğinden dolayı meşrubat sektöründe karbonatlayıcı ve baloncuk oluşturucu gaz olarak kullanılır. Normal şartlar altında gaz fazında olan karbondioksit atmosferik basınçta ve eksi 79 derece sıcaklıkta katı olarak bulunabilir, bu durum kuru buz olarak adlandırılır.
Karbondioksit temel olarak; yer altı kaynaklarından, amonyak ve hidrojen gibi fabrikaların baca atıklarından, fuel oil ve kömür gibi yakıtların yakılmasından elde edilir.
Fakat yer altı kaynağından elde edilen karbondioksit kalitesi diğer üretim yöntemleriyle üretilen gazlardan daha yüksektir.

Fiziksel özellikler :

Kimyasa simgesi : CO2

Molekül ağırlığı : 44.01 Görünüş : Renksiz, kokusuz gaz, renksiz sıvı, beyaz opak katı( kurubuz)
Yoğunluk katı( kurubuz) : 1.567 gr/cm 3 (-42.9 0C)
Yoğunluk sıvı : 1.026 gr/cm 3 (-18 0 C )
Yoğunluk gaz : 1.97 kg/m 3 ( 00 C) , 1.83kg/m3 (21.1 0 C)
Kaynama noktası : -78.5 OC (süblimleşme)
özünürlük (suda) : 3.5 gr/ lt (0 0C)

Yangın ve patlama :

Yanıcı veya yakıcı değildir, yangın söndürme maddesidir.
Yangına maruz kalmış kaplar mümkün ise yangın alanından uzaklaştırılır ve su ile soğutulur.

Solukla içeriye çekme :
Karbondioksit konsantrasyonunun hava içerisinde %2-3 'e ulaşması durumunda , oksijen yetersizliğinden dolayı boğulmanın basit belirtileri meydana gelebilir.Konsantrasyonun %3-5 e çıkması durumunda solunum sıklığının artmasına ve baş ağrısına, %15 lere ulaştığında baş ağrısı, kusma, mide bulantısı ve baygınlığa yol açabilir. Daha yüksek konsantrasyonlarda , derhal kan dolaşımı yetersizliğine ve sonuçta koma durumu ile ölüme sebep olabilir.CO2 beyin damarlarını genişletici en güçlü madde olarak bilinir.

Acil durum ve ilk yardım:
Gaz a maruz kalmış hasta derhal açık havaya çıkarılır, baygın durumda ise veya solunum güçlüğü çekiyor ise ilave oksijen verilerek yapay solunum yaptırılır. Sıcak tutulur ve dinlendirilir. Hastanın durumunu takip edilir, gerekirse doktora haber verilir. Gazla kirlenmiş alanları havalandırılır.
Havada % 20.94 oranında bulunan , renksiz, kokusuz, tatsız, havadan ağır bir gazdır. Vücudun temel ihtiyaç maddesidir.Atmosferik havanın basınç altında sıvılaştırıldıktan sonra , diğer maddelerden ayrılması ile elde edilir.
Temel kullanım alanları, tıb, çelik sektörü ve kaynak sektörüdür.

Fiziksel özellikleri :

Fiziksel durumu : gaz
Görünüş : Renksiz, kokusuz
Kimyasal formülü : O2
Molekül ağırlığı : 32
Kaynama noktası : -1830C
Yoğunluk sıvı : 1.14 g /cm 3
Yoğunluk gaz : 1.33 kg / m3

Depolama :

Basınçlı kreyojenik kaplarda sıvı olarak ve yüksek basınçlı kaplarda gaz olarak depolanır.

Yangın ve patlama :

Oksijen yanıcı değil yakıcı bir maddedir ve yanmayı hızlandırır. Yangın esnasında mümkünse gaz akışı kesilmelidir. Oksijen yangınlarına bol su ile müdahale edilir. Yangına maruz kalmış kapları derhal su ile soğutularak yangın alanından uzaklaştırılır. Havada yanıcı olmayan çok şey oksijenli ortamda yanıcı olabilir. Buna en büyük örnek yağ dır.

Acil durum ve ilk yardım :

Aşırı miktarda oksijen solunması vücut içerisinde bazı organların tahrişine ve zatürree 'ye yol açabilir.

Gaza maruz kalmış hasta derhal havadar alana taşınmalı gerek duyulursa nemlendirilmiş oksijen teneffüs ettirilmeli ve doktora haber verilmelidir.
İhtiyacınız olabilecek tüm özel gazlar ithal ya da yerli üretim olarak bünyemizde bulunmaktadır.

(CO, Metan, Etilen, SO, SO2, NO vb..) Burada belirtilen gazların karışım olarak hazırlanıp piyasaya arz edilmesi de mümkün olup tüm özel ihtiyaçlarınız için lütfen irtibata geçiniz.
Kuru hava tıbbi gaz amacıyla kullanılmak üzere üretilir. Atmosferik olup, normal soluduğumuz havadır. Atmosferden elde edilir. Kuru hava bir kompresör vasıtası ile havanın dikişsiz çelik tüplere sıkıştırılmasıyla ticari hale gelmiştir. Bu sebepten dolayı TSE standartı yoktur ve kuru hava en az %99,999 safiyette bulunur içindeki nem miktarı 2 ppm den küçüktür. Renksiz ve kokusuzdur.

Özellikleri

Kimyasal Formül : Hava
Monekül Ağırlığı : 28,975 gr / mol – gr
Kaynama Noktası : -194,3 °C
Gaz Yoğunluğu : 1,200 kg / m³ ( 21,1 °C,1 bar)
Donma Noktası : -216,2 °C
Kritik Sıcaklık : -140,6°C
Kritik Basınç : 37,71 Bar
Kritik Yoğunluk : 351 kg / m³

Kullanım alanları

• Tıpta ameliyatlar sırasında kullanılır.
• Plazmalarda
• Hassas malzeme kesimlerinde
• Dalgıç tüplerinde
• Spektrometrik oranlarda gaz kromatografi cihazlarında dedektör gazı olarak

Dikkat edilmesi gereken unsurlar

• Kuru hava soluduğumuz havadan oluştuğundan, herhangi bir tehlikesi yoktur. Ancak kuru hava yanıcı olmakla birlikte, dolu tüpler yangında kalırsa aşırı ısıdan dolayı genleşerek patlayabilir. Bu durum karşısında aşırı güneşe ve ateşe maruz kalmamalıdır.
• Kuru hava solumanın bir sakıncası yoktur, fakat uzun süre solunmaması uygun olur.
Kuru buz dondurulmuş karbon dioksittir. Karbon dioksit bileşiği normal şartlarda gaz halinde bulunur. Yüksek basınç altında sıvılaştırılan karbon dioksit gazı daha sonra laboratuvar ortamında gaz haline dönüştürülür. Kuru buzun yüzey ısısı, -78.5 derecedir. Yani suyun N.Ş.A.' daki donma noktasından selsiyus ölçeğine göre -78.5 derece daha düşük.

Kuru buz bu özelliğinden dolayı dondurma gibi soğuk ortamda taşınması gereken gıdaların taşıma esnasında soğukluğunu muhafaza etmesi için kullanılır. Süper soğuk oluşundan ve süblimleşme özelliğinden dolayı dondurma amaçlı işlerde oldukça kullanışlıdır.

Kuru buz süblimleşme özelliğinden dolayı solunması tehlikeli olabilen bir maddedir. Yani dondurulmuş karbondioksit sıvı hale geçmeden direkt gaz haline geçer. Bu sebepten ötürü kuru buz bulundurulan ortam çok iyi havalandırılmalıdır. Çünkü karbon dioksit havadan ağır bir gazdır ve tabanda çöker. Özellikle küçük oda veya araba gibi dar hacimli mekânlar da daha tehlikeli olur. Normal havanın %78'i azot, %21'i oksijen %0.03 kadarı da karbon dioksittir. Bu oran %5'ler civarında yaklaşırlarsa toksit hale gelir. Karbon monoksitte toksit’e sınırı daha da düşüktür.

Kuru buzun bir diğer tehlikeli yanı da onunla temas ettiğinizde ortaya çıkmaktadır. Aşırı soğuk bir madde olan kuru buz, elinize aldığınızda hücrelerdeki duyuyu anında dondurarak yanma olayına sebep olur. Tıpkı ateşle yakılmış gibi bir his ve acı oluşur. Bunun önüne geçmek için kuru buzla çalışırken kalın eldiven giyilmesi tavsiye edilmektedir. Aynı sebepten dolayı yenmez, yutulmaz.